घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयको स्थापना वि.सं. २०४४ सालमा स्थापना रहेको थियो । स्थापना कालदेखि यो कार्यालय विभिन्न नामबाट सञ्चालन हुँदै आएको थियो । विक्रम संम्बत २०४९ साल तिरदेखि घरेलु तथा साना उद्योग विभागले सम्पादन गर्ने कार्यहरुको कार्य जिल्लास्तरबाटै सम्पादन गर्न घरेलु तथा साना उद्योग विकास समितिको रुपमा नाम परिवर्तन भयो । नेपालमा जब संघिय शासन व्यवस्था लागु भयो त्यसको कार्यान्वयनको क्रममा संघ अन्तरगत रहेको यो कार्यालयलाई प्रदेशमा हस्तान्तरण भयो र अहिले लुम्बिनि प्रदेशको उद्योग ,पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयको मातहतको कार्यालयको रुपमा रहेको छ । लामो समयसम्म घरेलु तथा साना उद्योग विकास समिति अर्घाखाँचीको रुपमा रहँदै आएकोमा प्रदेशलाई हस्तान्तरण भए पस्चात अहिले घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय अर्घाखाँचीको रुपमा नामकरण भई दैनिक सेवा प्रवाह गरेको छ । स्थापना कालदेखिनै यो कार्यालयले लघु, घरेलु तथा साना उद्योगहरुको प्रवर्द्धन गर्नका लागि आवश्यक प्रवर्द्धनात्मक कार्यहरु गर्दै आएको छ । स्थानिय कच्चा पदार्थ र परम्परागत शिप र प्रविधिको प्रयोग गरी लघु, घरेलु तथा साना उद्योगहरुको विकास विस्तार प्रवर्द्धन मार्फत यसले देशको औद्योगिककरणमा टेवा पुर्याउँदै आएको छ । घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय अर्घाखाँचीले स्थानिय सिप र प्रविधिमा आधारित विभिन्न व्यवसायिक शिपमूलक तालिम प्रदान गर्ने र बेरोजगार र निम्न आए भएका नागरिकहरुलाई रोजगारीका लागि आवश्यक शिप प्रदान गर्ने, तलिम पश्चात नयाँ उद्यमी सृजना गरी उद्योगिकरणमा प्रदेश सरकारलाई सहयोग गर्ने र बेरोजगारहरुलाई स्वरोजगार बनाई गरिबीको रेखामूनी रहेका मानिसहरुलाई माथी उठाउने कार्य गर्दछ । यस कार्यालयले लघु,घरेलु तथा साना उद्योगहरुको दर्ता, नबीकरण,ठाउँसारी, नामसारी,पूँजी वृद्धि,क्षमता वृद्धि लगाएत उद्योग प्रशासनसँग सम्बन्धित सम्पूर्ण कार्यहरु गर्दछ । यस कार्यालयले लघु, घरेलु तथा साना उद्योगहरुको स्थापना तथा प्रवर्द्धनका लागि आवश्यक मेसिन औजार पनि उद्योगीहरुलाई अनुदानमा प्रदान गर्दछ भने यस्ता उद्योगहरुको विकास र प्रवर्द्धनका लागि विभिन्न छुट, सहुलियतहरुको लागि पनि विभिन्न निकायहरुलाई सिफारिस गर्ने कार्य गर्दछ । यति मात्र नभई घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालय अर्घाखाँचीले बाणिज्य प्रशासन अन्तरगतका कार्यहरु पसलहरुको दर्ता,नविकरण , नामसारी लगाएका कार्य गरी प्रदेश सरकारलाई राजश्व संकलनमा सहयोग गर्दछ । उद्योग तथा वाणिज्य पसलहरुको अनुगमन गरी उपभोक्ताहरुको हितको संरक्षण पनि यस कार्यालयले गर्दछ ।
